به نقل از نشریه بیمه داری نوین صنعت اتکایی در 1402 و آینده نزدیک) یک تا سه سال آینده( به کدام سو میرود؟ این صنعت از نظر ترکیب و کیفیت ریسکهای پذیرفته شده الان در کجا قرار دارد و بازیگران دارای چه میزان توان پذیرش فردی و جمعی)کنسرسیومی( ریسک هستند و چالشها و فرصتهای این صنعت چه هستند؟
همچنین آینده بازار اتکایی ایران با توجه به بازیگران جدید، عوامل برونزا و درونزای صنعت و همچنین رفتار نهاد ناظربه کدام سو میرود؟ طی میز سخنی با فعالان صنعت بیمه اتکایی در ایران سعی شده به سوالات بالا تا حدی پاسخ ارائه شود. طبعا به واسطه محدودیت زمان مقدور نشد تا به صورت مکفی به آنچه در صنعت ری اینشورنس جاری است بپردازیم بر همین اساس این سلسله میزگردها ادامه خواهد داشت. در میزسخن پیشرو مینا صدیق نوحی، مدیرعامل بیمه اتکایی سامان؛ محمدرضا خوش کیش، مدیرعامل بیمه اتکایی امین؛ اسماعیل داورپناه، مدیرعامل بیمه اتکایی تهران و مجید بنویدی، مدیرعامل بیمه اتکایی آوای پارس به بیان نقطه نظرات خود پرداختند که متن گفت و شنود آنان را با هم میخوانیم.
* خانم صدیق نوحی لطفا وضع موجود صنعت بیمه اتکائی را از منظر ترکیب و کیفیت ریسک تحلیل کنید
صدیق نوحی: وقتی می‌خواهیم کیفیت ریسکها را مطالعه کنیم، باید بررسی کرد اصولاً چه نوع رشته‌های بیمه‌ای نیاز به بیمه‌های اتکایی دارند. به‌طور مرسوم در کشور ما بیمه‌های آتش‌سوزی، مهندسی، نفت و انرژی، هواپیما، کشتی و باربری اهم رشته‌هایی هستند که نیاز مبرم به بیمه‌های اتکایی دارند؛ یعنی یک شرکت بیمه مستقیم وقتی می‌خواهد برای ریسکهای هواپیمایی یا نفت و انرژی بیمه‌نامه صادر کند، بدون پوشش اتکایی مقدور نیست .به‌خاطر اینکه حتی بزرگ‌ترین شرکتهای اتکایی دنیا نمی‌توانند چنین ریسکهایی را به‌تنهایی بپذیرند. بنابراین از منظر نوع و کیفیت، معمولاً اینها ریسکهایی هستند که بزرگ و عمده محسوب می‌شوند و از بُعد خسارت، از نظر تواترکم است ولی شدت خسارت‌ها بالاست.
از طرفی توانگری مالی نیز بحث مهمی در پذیرش ریسک است چون بر اساس فرمول‌های توانگری، شرکت‌ها با توجه به سرمایه موجود و ذخایر تکمیلی خود تا یک حد خاصی می‌توانند ریسک قبول کنند و اگر از یک میزان بیشتر باشد، طبیعتاً مشکلاتی از نظر توانگری پیدا می‌کنند. ممکن است توانگری‌شان زیر 100 شود و نیاز پیدا می‌کنند که پوشش‌های اتکایی را افزایش دهند. در نتیجه شرکتهای بیمه مستقیم در حال حاضر به بیمه‌گران اتکایی رجوع می‌کنند که این در واقع همان بازارهای اتکایی مرسوم است که در همه دنیا وجود دارد. اما در بازارهای اتکایی بین‌المللی روش‌هایی غیرمرسوم هم وجود دارد مانند روش‌های مالی برای خرید پوشش‌های اتکایی مثل اوراق بهاداری که در بورس به فروش می‌رسد. ساز و کار این روش های غیر مرسوم در ایران هنوز ایجاد نشده، اگرچه طراحی آن توسط بیمه مرکزی و برخی از شرکتهای بیمه انجام شده، اما هنوز قدم‌های اول را برمی‌داریم.
* به این مسئله هم اشاره کنید که چالش‌های موجود در صنعت بیمه، مثل عدم مدیریت ریسک، ضعف ارزیابی ریسک یا نرخ‌گذاری غیرفنی که در شرکتهای بیمه مستقیم وجود دارد، چه تأثیری روی کار شرکتهای بیمه اتکائی می‌گذارد؟
صدیق نوحی: واقعیت این است که شرکتهای بیمه اتکایی مستقیماً متأثر از عملکرد شرکتهای بیمه مستقیم هستند و یکی از مسائل مهم در اکوسیستم صدور بیمه‌نامه، شناخت ریسک است. متأسفانه در صنعت بیمه ایران در ریسکهای بزرگ، مدیریت ریسک اعمال نمی‌شود. گزارش بازدید ریسک برایشان تهیه نمی‌شود و نرخ‌های نامناسبی برای این ریسکها ارائه میشود. ما خیلی از ریسکهای متداول را می‌شناسیم؛ چون ریسکها را میشود طبقه‌بندی کرد؛ از ریسکهای کوچک، متوسط تا ریسکهای بزرگ. حتی در آنهایی که اتکایی میشود، این طبقه‌بندی وجود دارد. در خیلی از ریسکها می‌بینیم وقتی صحبت از ارزیابی ریسک می‌کنیم و گزارش ریسک را از شرکت بیمه می‌خواهیم، هیچ گزارشی برای ارائه ندارند. حالا یا به‌دلیل اینکه بیمه‌گذار چندان مایل نیست این ارزیابی‌ها انجام شود و یا دلایل دیگری وجود دارد نرخ‌هایی هم که شرکتهای بیمه می‌دهند، نرخ‌های مناسبی نیست، به‌طوری‌که ما الآن از نرخ‌های بازار جهانی خیلی عقب افتاده‌ایم و نرخ‌ها در بازار ما نسبت به بازار جهانی خیلی پایین است. طبیعتاً این موضوع تأثیر مستقیم بر عملکرد شرکتهای اتکایی می‌گذارد، چون اتکائی ها هم از همین ریسکهای موجود می پذیرند. البته یک دسته از ریسکها هستند که سرمایه‌هایشان بالای حد معینی هستند و مشمول ماده شش آیین‌نامه 76 شورایعالی بیمه می‌شوند. آن دسته از ریسکها در رشته‌های مختلف، مهندسی، آتش‌سوزی، نفت و انرژی که بالای 1500 میلیارد تومان است تأییدیه بیمه مرکزی را می‌گیرند. طبیعتاً آنجایی که بیمه مرکزی نرخ و شرایط را ارائه می‌کند، ما به‌عنوان شرکتهای اتکایی اعتماد بیشتری می کنیم، ولی برخی از ریسکها هستند که سرمایه بیمه‌شان کمتر از این حدود است و شرکتهای بیمه با تعیین یکسری شرایط نامناسب، کار را برای بیمه‌های اتکایی دشوارمی‌کنند. چون به‌هرحال فقط موضوع نرخ هم نیست. گاهی ممکن است نرخ پایین باشد، ولی با تعیین شرایط مناسب‌تر، می‌توانند این ریسک را برای بیمه‌گران اتکایی مناسب کنند. به‌طور کلی وقتی به یک شرکت بیمه اتکایی ریسک پیشنهاد میشود، در درجه اول باید ببیند خود آن ریسک چگونه است؟ آیا آن ریسک به لحاظ ارزیابی مطلوب و قابل قبول است و HSE درستی داشته، گزارش ریسک مناسبی دارد یا نه و بعد بیمه‌نامه بررسی شود؛ آیا بیمه‌نامه درستی برای آن ریسک خاص صادر شده یا نه؟ بازار ما از هر دو این موضوع‌ها رنج می‌برد، یعنی هم ریسک را درست شناسایی نمی‌کنیم و هم اینکه استانداردهای ریسکهای ما مقداری پایین آمده است. و هم اینکه نرخ شرایط بیمه نامه های بزرگ متناسب با ریسک نمی باشد.
* آقای خوش‌کیش با توجه به اینکه عضو شورایعالی بیمه هم هستید وضع موجود را یک مقدار از زاویه دید خود توضیح دهید. بگویید در آن فضا نگاه شورایعالی بیمه به موضوع اتکایی چیست؟
خوش‌کیش: یکی از چالش‌های که امروزه صنعت بیمه کشور با آن مواجه است، تحریم‌ها است. با یک منطقه مواجهید که باید ریسکها را در درون ساختار خود مدیریت کنید. طبیعتاً این امر با قاعده اعداد بزرگ نمی‌خواند. چون ذات بیمه و اتکایی با اعداد بزرگ تعریف میشود. البته تحریم‌ها علاوه بر تهدید فرصت هم ایجاد کرده است. من زمانی که مدیرعامل بیمه حافظ بودم. همان دوران تحریم‌ها شکل گرفت و کشتی‌هایی که محموله پتروشیمی را حمل می کردند زمین‌گیر شدند، همانطور که می دانید بالای 90 درصد اقتصاد کشور در صادرات، واردات، نفت و پتروشیمی وابسته به یکسری بیمه‌نامه در کل ناوگان حمل‌ونقل کشور است. شاید هیچ‌کس متوجه این موضوع نشد که چطور صنعت بیمه کشور در آن بحران توانست این مسائل را مدیریت کند. این کمتر از مبارزه در جنگ نبود و ما فشار را کنترل کردیم. بنابراین صنعت بیمه با وجود تحریم ها با یک تفکر و تجربه منحصر بفرد توانسته به این مکانیزم برسد که بتواند ریسک ها را مدیریت کند. در همین راستا صندوق تحریم با 300 میلیون دلار شکل گرفت و بدین ترتیب شروع به صدور بیمه‌نامه‌ها کردیم و بیمه‌نامه 14 کشتی در کمتر از سه ماه صادر شد. کشتی‌ها از شانگهای حرکت کردند. این‌طرف سرریز مواد پتروشیمی داشتیم، آن‌طرف کشتی‌ها زمین‌گیر شده بودند. در نهایت پروژه شکل خودش را گرفت و یک کار جمعی به‌وجود آمد.
* آقای خوش کیش شرکتهای بیمه اتکائی چقدر می توانند به نرخ و شرایط استاندارد کمک کنند؟
خوش کیش: یادم است زمانی که در بیمه کارآفرین بودم و بنابر ارتباطاتی که با شرکت مونیخ ری داشتیم، مونیخ ری جزء‌جزء ریسکهای منطقه‌ای ما را می‌شناخت، یعنی می‌دانست ریسک پروژه انتقال لوله نفت آغاجری یا مثلا منطقه مسجدسلیمان چقدر است و متناسب با ریسک نرخ ارائه می کرد. د ر این راستا ما کاملاً الگو می‌گرفتیم و آنها نرخ را اعلام می‌کردند و شرکت بیمه جنرال هم بیمه نامه صادر می‌کرد. بنابراین یکی از مهمترین شاخص‌های یک ساختار اتکایی قدرتمند، اکچوئری و نرخ‌شناسی منطقه‌ای و بومی آنجاست که ما به‌خاطر تحریم‌ها مجبور هستیم هنوز جدول‌ها و الگوهای آنها را استفاده کنیم اما بدون شک یک شرکت بیمه اتکائی قوی میتواند به یک اکچوئر و محاسب قوی برای صنعت بیمه کشور تبدیل شود.
* شرکتهای بیمه اتکائی چه ظرفیتی برای بازار بیمه ایجاد کردند؟
خوش‌کیش: اولا معتقدم افزایش تعداد شرکتهای بیمه نه تنها با موازین بازار آزاد هم خوانی دارد بلکه موجب رشد و توسعه می شود . من همیشه در شورای عالی بیمه از ورود بازیگران جدید به صنعت بیمه حمایت کردم همانطور که کشور تصمیم گرفت در راستای توسعه خصوصی سازی و واگذار امور به مردم تعداد بانک ها و بیمه ها را افزایش دهد، در شرایط فعلی نیز ورود بازیگران جدید به بازار ضروری است.
امروز در کشور ظرفیت اتکایی به‌وجود آمده که حتماً تأثیرش را در آینده شاهد خواهیم بود. اولا ظرفیت نگهداری و ریسک کشور افزایش پیدا می کند، یعنی آثار تحریم‌ها را در کشور کاهش میدهد. دوما اکچوئری و کار فنی در کشور توسعه می یابد، سوما ظرفیت‌سازی انجام خواهد شد و شرکت می تواند در آینده افزایش سرمایه دهند. نکته بعدی؛ همیشه تحریم‌ها پا بر جا نخواهد بود. بالاخره یک روز تحریم‌ها برداشته میشود و شرکتهای بیمه اتکایی به ظرفیتی برای صادرات خدمات فنی در کشور تبدیل می‌شوند. تبادل ریسک و فروش پذیرش ریسک خودش یک درآمد فنی است، درآمدی که با یک ایمیل میتواند ایجاد شود. این ظرفیت میتواند ما را برای آینده تجهیز کند که بتوانیم وارد بازار فراتحریم‌ها شویم و قطعاً کشور آن ظرفیت را دارد. مسلما پروژه اتکایی ملی، تکمیل‌کننده این فرایند برای آینده خواهد بود.
* آقای داورپناه اکوسیستم اتکایی را بیشتر بشکافید.
داورپناه: اگر نگاهی به کیک بیمه اتکایی کشور بیندازیم، اولاً این کیک خیلی بزرگ نیست و جای توسعه دارد. دوم اینکه از منظر دولتی – خصوصی 90 درصد در اختیار دولت است. اگر شاخص انحصار سالانه را محاسبه کنیم، در سال 1401 بازار بیمه های مستقیم تقریبا به رقابت کامل رسیده است؛ ولی در بیمه اتکایی اینطور نیست و تقریباً میتوان گفت انحصاری است. 90 درصد در اختیار صندوق تحریم ، بیمه مرکزی و بیمه ایران و یک مقداری هم اتکائی اجباری است. از سوی دیگر در یک بخش از بازار که در اختیار شرکت های بیمه مستقیم است و با هم رقابت می کنند شاهد نرخ‌های پایین هستیم طوری که بعضی از آنها دیگر فنی نیست و در بعضی دیگر شاهد پایین بودن کیفیت ریسکها هستیم. در حال حاضر بخش خصوصی به میدان اتکائی آمده، سرمایه بخش خصوصی سرمایه ارزانی نیست؛ دو دو تا چهار تا می‌کند و وارد می شود. اما به صورت کلی معتقدم بازار اتکایی قابل‌گسترش است، البته در حال حاضر در انحصار دولت است و این مرزها باید برداشته شود.
* آن کیکی که می‌گویید چندان بزرگ نیست، هدفش چیست؟
داورپناه: در مجموع این کیکی که الآن وجود دارد، عمده‌اش در اختیار دولت است و هر جا هم دولت بوده، کارایی پایین‌تری وجود دارد. ولی امید و انتظار داریم شرکتهای اتکایی جدیدی که وارد بازار شدهاند، ظرفیت های لازم در این بازار را فعال کنند. از سوی دیگر در حال حاضر پیوند بازار سرمایه با بیمه قطع است که باید اتصال برقرار شود، دریایی از ابزارهای متصل به بازار سهام است که شرکتهای اتکائی می توانند در آن فعالیت کنند . قطعا ما نمی‌توانیم همه ریسکها را بر سرمایه شرکتهای بیمه سوار کنیم. امکان ندارد. باید انتقال ریسک صورت پذیرد و یکی از جاهایی که میشود ریسک را فرود آورد، بازار سرمایه است، این کار از دست بخش دولتی برنمی‌آید. این را باید به بخش خصوصی سپرد تا با نوآوری و زیرساخت‌هایی که ایجاد می‌کنند، محقق شود.
یک نکته دیگر اینکه شرکتهای مستقیمی که مجوز پذیرش اتکائی دارند به نوعی بلک‌باکس است، البته ظرفیت اینها را نمی‌شود نادیده گرفت. ظرفیتهای خیلی خوبی دارند، ولی اینکه لیدر قراردادهای اتکایی نباشند، تصمیم درستی بود. به‌نظر من درست نیست. حتماً باید ظرفیت‌شان را در اختیار بازار اتکایی بگذارند، اما نه اینکه فرمان را هم دست خودشان بگیرند و این را هر‌جا که دوست دارند ببرند؛ چون اولاً ظرفیت و قوای کارشناسی لازم به اندازه شرکتهای بیمه اتکائی و تخصصی را ندارند ، بلکه یک شرکت جنرالی است که درگیر مشکلات عدیده است از شبکه فروش، نمایندگان، شعب، پرسنل و هزاران گرفتاری دیگر و اگر بخواهد وارد صنعت تخصصی اتکائی شود، با موازین تخصصی همخوانی ندارد.
* آقای بنویدی یک مقدار موضوع بازیگران را بیشتر مورد واکاوی قرار دهید و اگر اماری از بازار اتکائی دنیا دارید نیز ارائه فرمائید.
بنویدی: اصولاً بازار اتکایی در هر کشور، منعکس کننده بازار بیمه آن کشور و بازار بیمه به نحوی آینه‌ای از بازار جهانی بیمه است. در این راستا آخرین آمار بازار جهانی بیمه را عرض می کنم تا بتوانیم به نتیجه‌گیری مناسبی د رمورد کسب وکار اتکایی برسیم. آخرین پرتفویی بیمه ای که در سال 2022 اعلام شده، 6782 میلیارد دلار است که نشان می دهد کمتر از هفت درصد GDP کل دنیا را حق بیمه تولید شده توسط بیمه گران تشکیل میدهد و تقریباً 90 درصد آن توسط 20 اقتصاد اصلی دنیا از طریق محصولت بیمه ای روانه بازار می شود. نکته‌ای که خیلی توجه بنده را جلب کرد، این است که قبلاً در بازار دنیا تقریباً بیمه زندگی و غیرزندگی سهمی مساوی یعنی پنجاه درصد هر رشته از بازار بوده و حتی سالهای شاهد سهم بیشتر بیمه های زندگی نیز بودیم، در حالیکه آمار سال گذشته میلادی مبین سهم 60 درصدی بیمه های غیرزندگی در مقابل سهم 40 درصدی بیمه زندگی است که میتوان یکی از دلایل اصلی آن تغییر بازار های مالی و افزایش شدید تورم بعد پاندمی کرونا است، به عبارتی از یک سو افزایش سرمایه‌های بیمه به دلیل تورم که بعد از پاندمی ایجاد شد، بازار بیمه‌های غیر زندگی را افزایش داد، و از سوی دیگر تمایل مردم دنیا به خرید و تمدید بیمه‌های زندگی و بازخرید آنها با توجه به شرایط ابزارهای مالی باعث شد سهم بیمه‌های زندگی کاهش یابد، یعنی این تعادلی که همیشه روی 50 درصد بوده و حتی زمان‌هایی بیمه‌های زندگی بیشتر هم بوده، به‌هم خورده است. این تغییر بر فعالیت بیمه گران اتکایی در دنیا موثر بوه زیرا اصولاً فعالیت شرکتهای بیمه‌گر اتکایی به دلیل نوع رشته های بیمه ای و سرمایه موردهای بیمه در بیمه‌های غیرزندگی خیلی بیشتر است، البته بعضی از بازارهای بیمه دنیا بیمه گران اتکایی در بیمه‌های زندگی هم فعالیت چشم گیری دارند . بخش عمده‌ای از بازار بیمه‌های غیرزندگی هم که در این گزارش آمده، بیمه‌های درمان است. در همین گزارش در مورد بیمه‌های اتکایی امده ، تقریباً حدود 5.2 این بازار توسط بیمه‌گران اتکایی پوشش داده میشود، در واقع آخرین آمار فروش بیمه‌گران اتکایی از طریق همان 90 درصد بازار بیمه اتکایی به‌دست‌آمده که حدود 352 میلیارد دلار است، به عبارتی پنج درصد بازار دنیا اتکایی میشود. از این 352 میلیارد دلار، تقریباً 90 درصد مربوط به 10 شرکت بیمه اتکایی است که در صدر جدول قرار دارند. این یک تصویر از بازار اتکایی دنیا بود و از آن جهت خدمت شما عرض کردم که همین حالت هم در بازار بیمه کشور حاکم است، به عبارتی زیست‌بوم اتکایی ، از زیست‌بوم بیمه‌گری مستقیم خیلی جدا نیست. بنابراین اگر بخواهید زنجیره تأمین فروش اتکائی ها را مورد بررسی قرار دهیم و بخواهیم بازیگران آنرا تعریف کنیم عبارتند از کسانی که بیمه‌نامه را صادر می‌کنند شامل نمایندگان و کارگزاران بیمه و به بیمه‌گران مستقیم ارایه می‌دهند و بیمه‌گران مستقیم با توجه به شرایط ریسک های پذیرفته شده به ریسک را بیمه بیمه گران اتکایی واگذار می‌کنند.
البته ذکر این نکته ضروری است که بازار بیمه در کشور ما با بازارهای دنیا متفاوت هستیم. در دنیا یکسری کارگزاران اتکایی هستند که جزو بازیگران اصلی مطرح می‌شوند که آن شرایط را در ایران نداریم، یعنی حدفاصل بیمه‌گر مستقیم و بیمه‌گر اتکایی همیشه یک کارگزار اتکایی است؛ در اغلب بازارهای دنیا این کارگزاران هستند واسطه گر بیمه هستند و در مورد دادوستد ریسک می‌توانند نقش مهمی را ایفا نمایند. اما در بازار ایران به‌رغم اینکه کارگزار اتکایی داریم، فعلاً نقشی بازی نمی‌کنند.
اگر شرایط تحریم تغییر کند، احتمال دارد حضور کارگزاران بین‌المللی در بازار بیمه کشور ما دوباره فراهم شود. هنگامی که شرایط حضور کارگزاران بین‌المللی فراهم شد، آنها برای بیمه‌گران خارجی بازاریابی می‌کنند. بخشی از ریسک بازار بیمه کشور احتمالاً به سمت خارج هدایت میشود، یعنی به‌جای اینکه بیمه‌گر مستقیم صرفاً از ظرفیت بیمه گران اتکایی داخلی استفاده نماید ، انتخاب دیگری هم دارد؛ به طوریکه کارگزار خارجی به او پیشنهاد نرخ از سوی بیمه گران خارجی را می دهد ؛ مثل نرخ بیمه نامه های کشتی، هواپیما، پالایشگاه و موارد دیگر.
* جناب بنویدی آیا شما به عنوان یک شرکت بیمه اتکائی که بازار را رصد می کنید تقسیم‌بندی کرده‌اید که چقدر پذیرش ریسک در هر رشته‌ای وجود دارد؟
بنویدی: در ثالث، بیمه‌گران اتکایی کمتر ورود پیدا کردند. بازار اتکایی در سال 1401 تقریباً حدود 13.6 همت بود که در مقایسه با سال گذشته رشد قابل ملاحظه ای داشته و علت اصلی هم این بود که یک از بیمه گران سال گذشته در سه‌ماهه اول 1401یک قرارداد مهم خود را در رشته درمان تمدید کرد. این قراداد تاثیر قابل ملاحظه ای بر بازار اتکایی اختیاری دارد.
* حالا این 13.6 همت را یک مقدار خرد کنید به رشته‌ها.
بنویدی: بالای 50 درصد آن درمان است، علتش هم قرارداد بزرگ بیمه ای بود که عرض کردم.
* 50 درصد هم ریز میشود؟
بنویدی: عمدتاً مهندسی ، آتش‌سوزی و رشته‌های دیگر است.
* خانم صدیق نوحی اگر فکر می‌کنید آماری قابل بازگو است، بفرمایید.
صدیق نوحی: اینکه ما آمار دقیقی در بخش اتکایی نداریم، یک چالش است، ولی من خودم چون در بیمه مرکزی بودم، می‌دانم که جمع‌آوری این اطلاعات و ارائه یک آمار دقیق و درست کار خیلی ساده‌ای نیست، به‌خاطر اینکه در بحث بیمه اتکایی ما یک آمار آندر رایتینگ داریم یعنی صدور، یک آمار حسابداری اکانتینگ داریم. ضمنا آنچه در صورت‌های مالی شرکتهای بیمه اعمال میشود، بر اساس اکانتینگ است و آن چیزی که میتواند ما را ارزیابی ریسک یاری کند ، آمار آندر رایتینگ است که این آمار آندر رایتینگ را خیلی شرکت‌ها جزو اطلاعات محرمانه‌شان می‌دانند و ارائه نمی‌کنند.
ولی من در یک بررسی کلی و اجمالی که از بازار صورت دادم و با شیوه‌های اکچوئری اول یا محاسبات فنی توانستم به یکسری عددهای حدودی برسم که فکر میکنم با واقعیت‌ها هم مقداری تطبیق داشته باشد، طبق تخمین ما مجموع پرتفویی که شرکتهای بیمه اتکائی فعال در بازار دارند در سال 1402 ، تقریباً حدود سه هزار میلیارد تومان است که 5/1 درصد حق بیمه ( بغیر از بیمه مرکزی ) تولیدی بازار را به خود اختصاص میدهد. بر اساس آمار حدودی که استخراج کردیم، 19 درصد بازار اتکایی ایران درمان ، 12 درصد ثالث ، پنج درصد آتش‌سوزی ، 6درصد باربری ، 4 درصد مسئولیت ، 12 درصد مهندسی ، شش درصد کشتی ، هفت درصد هواپیما ، 11 درصد نفت و انرژی ، یک درصد زندگی اندوخته‌دار و پول هم صفر و سایر موارد جمعاً یک درصد است. اگر ما بحث درمان و ثالث اجباری را کنار بگذاریم، می‌رسد به همان چیزی که اول جلسه خدمت شما عرض کردم که به‌ترتیب اهمیت رشته‌های آتش‌سوزی، مهندسی، نفت و انرژی، هواپیما، کشتی و باربری نیاز به پوشش اتکایی دارند و سهم عمده بازار را همین رشته‌ها به خود اختصاص داده‌اند.
* در مورد بازیگران بازار هم بیشتر توضیح دهید
صدیق نوحی: بازار اتکایی ما خیلی جوان است و به نظر من نیاز به حمایت دارد. اگر ما می‌خواهیم آینده بازار بیمه اتکایی در ایران روشن و پایدار باشد، لازم است حمایت‌هایی از بُعد قوانین و مقررات برایش تعریف شود. اگر این پشتوانه‌های مقرراتی و آیین‌نامه‌ای وجود نداشته باشد، در آینده ممکن است شرکتهای اتکایی با مشکل مواجه شوند، به خاطر اینکه پرتفوی اتکایی موجود خیلی محدود است و شاید اگر ضریب نفوذ بیمه اتکایی بخش خصوصی افزایش نیابد، و نتوانند سهم‌شان را از آنچه که الآن وجود دارد افزایش دهند.
* اساساً برمی‌گردد به ایفای نقش شش شرکت بیمه اتکائی. مثلا بتوانند بعضی جاها کنسرسیوم شکل دهند یا تشکل صنفی شکل دهند و بتوانند حضور فعالانه داشته باشند.
صدیق نوحی: بله، دقیقاً همین‌طور است . یک راهکار دیگر این است که ما اتکائی ها مثلاً پلتفرم‌های واگذاری ریسک ایجاد کنیم.معتقدم اگر بتوانیم این کار را انجام دهیم، از طریق آن پلتفرم می‌توانیم ارزش‌افزوده ای را در بازار ایجاد کنیم که شرکتهای بیمه ایرانی و حتی خارجی به‌راحتی بتوانند از خدمات شرکتهای اتکایی ایرانی استفاده کنند. در نتیجه هم صادرات ریسک و هم واردات ریسک خواهیم داشت.
* چون در مورد اکوسیستم صحبت می‌کنیم، نظر شما در مورد حضور شرکتهای بیمه مستقیم و اخذ مجوز قبولی اتکایی چیست؟
صدیق نوحی: ما الآن در شرایط تحریم هستیم و در چنین وضعیتی، چنین مجوزهایی به‌ناچار باید به این شرکت‌ها ارائه می‌شد. اما در حال حاضر فکر میکنم اگر این شرکتهای اتکایی از نظر قوانین و مقررات با شرکتهای مستقیم در یک شرایط مساوی قرار بگیرند، مانعی وجود نداشته باشد، ولی الآن موضوع این است که به نظرم، ما در یک زمین برابر بازی نمی‌کنیم. مشکل این است که ما مثلاً در شرکتهای اتکایی سرمایه کلانی را می‌آوریم، ولی تازه اول کارمان است یا حتی شرکتهای اتکایی قدیمی حجم سرمایه موجود و ذخایر تکمیلی اشان کمتر است تا شرکت‌هایی که هم زمان تاسیس شده اند کار مستقیم نیز انجام می‌دهند و ضمنا شرکتهای بیمه مستقیم اجازه دارند از محل سرمایه بخش اختیاری برای پذیرش ریسک در بخش اتکایی هم استفاده کنند. این یک رقابت برابر نیست، ولی اگر یک رقابت برابر باشد، به نظر من هیچ صدمه‌ای نمی‌زند.
* آقای خوش‌کیش آینده بازار را از منظر بازیگران چطور می‌بینید؛ به‌خصوص بشرکت اتکائی ملی که قرار است شکل بگیرد؟
باید ببینیم فاکتورهایی که میتواند آینده بازار اتکایی کشور را تحت تأثیر قرار دهد ، توسعه دهد و یا به چالش بکشد، چه فاکتورهایی میتواند باشد.
* یکسری از عواملش درونزا است که داخل صنعت بیمه ریشه دارد و بخشی هم برونزا است. اینجا هم تقسیم‌بندی را بفرمایید.
خوش‌کیش: بله. یکسری فاکتورهای موثر، محیطی است و یکسری داخلی است. هرچه به جلو برویم، حضور شرکتهای بیمه اتکایی جوان تبدیل به تجربه میشود و قطعاً شرکتهای جدید ظرفیتهای بسیار خوبی را ایجاد خواهند کرد. سه سال آینده شما علاوه بر رقابت در بازار اتکایی، با تجربه مواجه می‌شوید. یک زمانی شرکتهای اتکایی یکی یا دو شرکت بودند، فقط موارد خاصی را می پذیرفتند.
اما امروز وارد رشته درمان شدهاند، یعنی نشان میدهد در بازار، فرهنگ دیگری دارد شکل می‌گیرد و این قطعاً نکته مثبتی است.
بحث دیگر، قوانین کشور است. در جلسه‌ای که شورایعالی بیمه مهمان کمیسیون اقتصادی مجلس بود، مشخص شد یکی از بحث‌های بسیار جدی که کمیسیون اقتصادی پیگیری می‌کند، و احتمالاً در مجلس آینده مطالبه‌گری و اجرا میشود، ساختار قانون بیمه کشور است که تغییر خواهد کرد. این تغییر یکی از فاکتورهای مهمی است که روی بیمه های اتکایی تأثیر می‌گذارد زیرا طبق تغییرات جدید نهاد ناظر دیگر شریک اتکایی شرکت بیمه نخواهد بود. به عبارتی در صورتیکه قانون جدید به تصویب برسد، بیمه مرکزی در کسوت یک ناظر ظهور می کند و اتکائی اجباری و اتکائی اختیاری از لیست وظایف ناظر خارج می شود.
* حتی اختیاری هم نمی‌کند؟
خوش‌کیش: خیر. بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران نهاد رگولاتور ناظری است که هیچ‌گونه اتکایی انجام نمی‌دهد، از درآمدهایش به‌عنوان بخشی از پرتفوی کشور سهم خواهد گرفت و برایش بودجه تعریف میشود. لذا ناظر تبدیل به یک شرکت رگولاتور نظارتی مثل سازمان بورس کشور میشود. شورایعالی بیمه هم مثل شورایعالی بورس، بانک و… میشود و نقش آن از حالتی که امروز هست، تغییر می‌کند.
در خصوص ورود بیمه های مستقیم به قبولی اتکائی چه نظری دارید آیا شما هم به این مورد نقد دارید؟
اینکه نخواهیم بیمه های مستقیم وارد بازار اتکائی شوند در واقع بدین معنی است که بخواهیم در بازار دخل و تصرف کنیم و این محل اشکال است. در دنیا هم مرسوم است و اصلاً در دنیا شرکتهای سرمایه‌گذاری وارد بیمه می‌شوند، وارد بانک می‌شوند، وارد بورس می‌شوند، وارد اتکایی می‌شوند، سرمایه‌شان را می‌آورند و وارد اوراق اتکایی می‌شوند. بنابراین هرکسی که توانایی مالی دارد، باید بتواند در این بازار ظرفیت خود را ایجاد کند. اینکه تعیین کنیم این باشد، این نباشد، یعنی دخالت در بازار اتکایی و ایجاد انحصار .
ولی در عین حال به این نکته باید اشاره کنم، تجارب و مشاهدات من نشان می دهد که معمولاً بازار به شرکتهای مستقیمی که قبولی اتکایی می‌کنند، اعتماد ندارد. چرا که بیمه X تمایل ندارد که اطلاعات پرونده بزرگی که دارد را به یک شرکت مستقیم دیگر بدهد. خیلی باید بین‌شان اعتماد باشد که این کار را انجام دهد. طبیعتاً نرخ‌شکنی‌ها امروز این پروژه را از صحنه تصمیم‌گیری شرکت بیمه خارج کرده؛ باید به این هم توجه کنیم.
در خصوص طرح ایجاد شرکت ملی اتکائی بگوئید.
خوش کیش: من سه، چهار سال پیش در دولت قبل طرح شرکت اتکایی ملی را به کمیسیون اقتصادی دادم. بعد ارجاع دادند به مرکز پژوهش‌های مجلس و مرکز پژوهش‌ها روی آن کار کرد. این مطالعات بر این اساس بود که ما امروز به یک کانون بزرگ اتکایی برای شناسایی ریسکهای کشور نیاز داریم که اکچوئری کند و ارتباط بین‌المللی داشته باشد. من پیشنهاد 100 هزار میلیارد تومان را دادم که اجازه تأسیس بیمه اتکایی با ارز خارجی داده شود؛ مرکز پژوهش‌های مجلس هم نظر مثبت داد و بعد به بیمه مرکزی فرستادیم. زمان آقای سلیمانی بود و طبیعتاً مخالفتهایی هم با این طرح صورت گرفت، مثلاً اولین جمله‌ای که یکی از مدیران در کمیسیون تخصصی گفت، این بود که شما می‌خواهید نقش بیمه مرکزی را تمام یا کمرنگ کنید. گفتم دقیقاً هدف اصلی همین است. یعنی دقیقاً موضوعی که ایشان به‌عنوان یک چالش منفی به آن نگاه می‌کرد، من نگاه مثبت به آن داشتم. من روزی در شورایعالی بیمه گفتم باید یاد بگیریم که هم شرکت جدید تأسیس کنیم؛ اجازه دهیم هرکسی دوست داشت بیاید و ظرفیت‌سازی کند و هم اینکه یاد بگیریم شرکت‌هایی که ضعیف و ورشکسته‌اند را حذف کنیم. ما امروز هنوز حذف‌کردن و منحل‌کردن را بلد نیستیم که این یک اشکال است. در حالیکه در قانون بیمه این پیش‌بینی شده که شرکتی که ورشکسته میشود، بیمه ایران می‌آید و نقش آن را پیاده می‌کند. ما هنوز این تمرین برایمان سخت است، در مقابل، مجوزدادن هم برایمان سخت شده است. ما چرا نگران رقابت دیگران باشیم؟ بگذاریم دیگران هرچه می‌توانند، ظرفیت‌شان را بیاورند و به کشور کمک کنند.
* آقای داورپناه نظر شما چیست؟
داورپناه: در ابتدا بدین نکنه باید اشاره کنم که از آنجا که ساختار اقتصاد کشور وابسته به دولت و سیاست‌های نهاد ناظر است، نگاه وزارت اقتصاد و بیمه مرکزی میتواند روی آینده اتکایی تأثیر بگذارد. ما هم باید الآن فعال باشیم و کاری کنیم که راه را برای گسترش بیمه‌های اتکایی باز کنیم. در خصوص ایجاد شرکت ملی اتکائی نیز باید بگویم که من در خصوص ساختار آن واینکه چند درصد دولتی و چند درصد خصوصی است، اطلاعی ندارم ولی اگر شرکتهای سهامی عام هم بتوانند وارد شوند و نقش خود را داشته باشند، خیلی میتواند مؤثر باشد.
به‌عنوان بخش خصوصی انتظار دارم که حتی اگر اتکایی ملی هم راه بیفتد، بخش خصوصی هم بتواند سهم خود را به‌راحتی ایفا کند. این اتفاقاً کار ما را راحت‌تر می‌کند. الآن با بیمه مرکزی مذاکره‌کردن و کارگرفتن سخت است. زیرا به‌عنوان یک رقیب است، از طرفی هم چون نقش نهاد ناظر را دارد رئیس ما هم است و هرچه بگوید، ما باید بگوییم چشم. البته این نکته را هم بگویم که در یکسری از کشورها هم ایجاد شرکت ملی اتکائی تجربه خوبی نبوده؛ مثلاً در ترکیه شرکت ملی اتکائی میلی ری فعال است. میلیری ظاهراً تضعیف شد و دوره‌ای می‌خواستند آن را تعطیل کنند بنابراین نمی‌شود یک نسخه‌ای واحد نوشت که شرکتهای اتکایی ملی در همه‌جا کار کنند.
* شما به‌عنوان یک شرکت اتکایی خصوصی لطفاً بگویید که بازار بیمه از شما چه انتظاراتی دارد؟
داورپناه: قبلاً بازار اتکایی محدود بود و تا حدودی میتوان گفت انحصاری. یکسری ریسکهای خوب را چند شرکت می‌گرفتند و بقیه‌اش هم شیفت می‌شد به بیمه مرکزی. خیلی از این قراردادها قدیمی شده و بازنگری نشده بود، اما با ورود شرکتهای جدید اتکائی ، بازار قطعاً از آن حالت سنتی درآمده است. در این راستا در بیمه‌های اتکایی رقابت بعدی ما روی خدمات پس از فروش است؛ یعنی وقتی خسارتی ایجاد شد، چگونه و با چه سرعتی خسارت را پرداخت کنیم و همچنین در بحث انتقال دانش چقدر کمک می‌کنیم. بحث‌های نوآوری یک نیاز جدی است. ضمن اینکه معتقدم با وجود توسعه بازار اتکائی نیاز به به یک پلتفرم مشترک برای به اشتراک گذاری داده ها داریم. معتقدم داده‌ها و بازار باید شفاف شود؛ یعنی اگر شرکت بیمه ریسکی را برای اتکایی واگذار می کند، همه باید بتوانند ویژگیهای ببینند و اعمال‌نظر کنند. در این راستا ما حتماً پلتفرم می‌خواهیم و روی آن باید سرمایه‌گذاری کنیم.
در مورد ایجاد تشکل صنفی چه نظری دارید؟
داورپناه: در حال حاضر جلسات و کارگروههای سندیکا نمی تواند ظرفیت شرکتهای بیمه اتکائی را بیدار کند چرا که در سندیکا مثلاً از هر 100 ساعت بحثی که می شود، حقیقتاً نیم‌ساعتش به‌درد صنعت اتکائی نمی‌خورد. در سندیکا بیشتر مسایل کلانی مانند نیروی انتظامی و مباحث قضائی و وزارت بهداشت و … بررسی می شود در حالیکه با توسعه و افزایش شرکتهای بیمه تخصصی اتکائی ،
یک تشکل صنفی قدرتمند می‌خواهیم. ما خیلی دوست داریم صنعت اتکایی مدرن‌تر باشد، فعال‌تر باشد، قوی‌تر شود. جوان‌های باسوادی در این مملکت هستند که می‌توانند بیایند و زیر این علم را بگیرند و درستش کنند.
* آقای بنویدی یکی از مسئولیت‌های مهم اتکایی، نظارت بر ریسک است؛ شرکتهای بیمه به‌راحتی هر ریسکی را نپذیرند. بخشی از آینده بازار شما به همین کیفیت نظارت‌گری شما برمی‌گردد.
بنویدی: شرکت های بیمه گر اتکایی صرفاًمی‌توانیم در بخشی از بازار بیمه کشور به عنوان هدایت کننده نقش داشته باشند، به عبارتی عاملی هستند که شرکتهای بیمه برای استفاده از ظرفیت بیمه گران اتکایی به سمت ارایه نرخ های فنی هدایت کند، به عبارتی مدیریت ریسک بهتری را اعمال نمایند، ولی اینکه بیمه گران اتکایی واقعاً مسئولیت نظارت را داشته باشیم، نه اینطور نیست و امکان آن هم فراهم نیست.
* نظر شما در خصوص صحبتهای سایر دوستان چیست؟
بنویدی: من با فرمایش جناب آقای خوش‌کیش در خصوص نحوه حضور بیمه گران مستقیم در بازار اتکائی مخالفم. اگر قرار است بیمه گران مستقیم در بازار اتکائی کار کنند، بنابراین باید اجازه دهند بیمه گران اتکایی هم در بازار آنها کار که بیمه گری مستقیم است کنند. یک شرکت اتکائی 500 میلیارد تومان سرمایه دارد، پس آیا باید مجوز شرکت مستقیم هم به آن بدهند؟ اگر بیمه مرکزی تعیین کرده که هر شرکتی می تواند در یک رشته مشخص فعالیت کند و سیاستش هم این است که بازار بیمه تخصصی تخصصی اداره شود، به‌هیچ‌عنوان بیمه‌گر مستقیم نباید در بازار اتکایی دخالت کند. طبق فرمایش خانم نوری اگر شرکتهای بیمه مستقیم پتانسیل خوبی دارند و ذخایر کافی جمع کردند؛ می توانند برای بازار بیمه اتکایی ظرفیت بسازند، بیمه‌گران مستقیم که بسیار بیمه‌گران معتبری هم هستند، ظرفیتهای خوبی دارند،ولی نباید در حوزه اتکایی به صورت مستقیم فعالیت نمایند. اگر قرار باشد شرکتهای بیمه مستقیم در بازار اتکائی وارد شوند پس نباید مانعی برای ورود بیمه گران اتکائی ها به بازار بیمه مستقیم هم باشد اما در این صورت دیگر شرکت تخصصی معنایی ندارد. به شکت بیمه اتکایی هم اجازه دهند بیمه‌نامه مهندسی صادر کند، چه‌بسا شرکتهای اتکایی خیلی حرفه‌ای‌تر بیمه‌نامه را صادر خواهند کرد. بنابراین به این فرمایش جناب خوش کیش باید از زاویه دیگری نگاه کرد و بهتر است اگر قرار باشد بازارهایمان تخصصی باشند این شرکت‌ها به‌صورت تخصصی کار کنند. اگر بیمه مرکزی مصمم است از توان بیمه گران مستقیم در بازار اتکایی استفاده کند، پیشنهاد میکنم از ظرفیت گرانبهای آنها به عنوان پشتوانه بازار بیمه گری اتکایی بهره مند شود؛ ساده تر عرض کنم اگر قراداد حمایتی ( Protection) مناسب و با ظرفیت بالای برای بیمه گران اتکایی در قالب قراداد اتکایی مجدد (Retrosession) فراهم شود که تمام بیمه گران مستقیم توانمند در آن مشارکت داشته باشند، از یک سو شرایط و توان ریسک پذیری بیمه گران اتکای افزایش خواهد یافت و از سوی دیگر بیمه گران مستقیم از منافع بیمه گری اتکایی نیز بهرمند خواهن شد و در نهایت بازار اتکایی کشور به صروت تخصصی توسط بیمه گران اتکایی اداره و هدایت خواهد شد
من خدمت آقای بهزادپور و آقای جهانگیری هم عرض کردم؛ اگربیمه گران مستقیم می‌خواهند در بازار اتکائی فعال باشند، بهتر است صرفاً از ظرفیتهای ریسک پذیری بالای آنها استفاده شود. بیمه مرکزی قرارداد اتکایی مجدد جامع و مناسبی فراهم کند، هدایتش را بعهده بگیر و یا بعهده یک از بیمه گران اتکایی یا بیمه ایران باشد تا شرایط پذیرش ریسک بیشتر توسط بیمه گران اتکایی داخلی فراهم شود.
* آقای بنویدی نظر شما در مورد ایجاد شرکت ملی اتکائی چیست؟
بنویدی: فکر کنم با اصلاحیه و مقررات مربوط به اصل 44 قانون اساسی تضاد داشته باشد چون با توجه به اصل 44 ایجاد یک شرکت دولتی که سرمایه دولت را درگیر کند و اداره آن در اختیار دولت باشد،دیگر به سادگی ممکن نیست.
اما سوال دیگر اینجاست که چرا می‌خواهند یک شرکت ملی و یا بعبارتی دولتی بزرگ ایجاد کنند؟ به جای آن می توانند یک ظرفیت و شرایط جدید ایجاد کنند؛ دولت هم میتواند در این ظرفیت به‌عنوان ارایه دهنده اوراق با سودی ترجیحی حضور داشته باشد. به طور مثال دولت پنج میلیارد دلار ظرفیت بگذارد و برای بیمه گری اتکایی اوراق یا سود مثلاً یک درصد صادر کند مشروط بر مشارکت صاحب اوراق در سهم مناسبی از منافع بیمه گری اتکایی در کشور. چرا باید دولت دوباره سازمان دولتی برپا نماید که در نهایت به سرنوشت سایر سازمان های دولتی گ دچار شود و دوباره مبتلا به دیوان‌سالاری گردد، مدیرعاملش را وزارت خانه تعیین و عوض نماید، هیات مدیره‌اش دست خوش تغییرات و ملاحظات سیاسی و محل ورود افراد غیر متخصص شود و به همین ترتیب معاون و مدیان فنی که نقش موثری در اداره حرفه آن دارند.به‌راحتی میشود یک ظرفیتی ایجاد کرد که شرکتهای بیمه اتکائی را هم درگیر کرد وبه عبارتی یک پروتکشن خوبی برای شرکتهای اتکائی فراهم شود، در این صورت شرکتهای بیمه اتکائی می توانند به‌عنوان یک واسط ریسک را به آن قراردادحفاظتی منتقل کنند.
* نظر شما در خصوص ایجاد یک پلتفرم مشترک توسط شرکتهای بیمه اتکائی جیست؟
بنویدی: پلتفرمی که قرار است بین اتکایی‌ها ایجاد شود، تسهیلاتی نیز برای بیمه‌گران مستقیم ایجاد می کند به طوریکه شرکتهای بیمه مستقیم نیز می توانند از طریق این پلتفرم پیشنهاد دهند. از سوی دیگر در میان شرکتهای بیمه اتکایی هم چندان بحث مارکتینگ و رقابت مطرح نیست؛ هر کدام به اندازه ظرفیت پذیرش ریسک دارند، اگر هم بخواهند رقابت کنند، صرفاً در رابطه با خلاقیت و نوآوری‌هایشان در قرارداد اتکایی و سرویس به مشتریان که همان بیمه گران مستقیم است
لازم بذکر است، از دیگر کارهایی که بیمه گران اتکائی باید در دستور کار قرار دهند، استفاده از ابزار مالی برای انتقال ریسک به بازار سرمایه است.
صدیق نوحی: نکته‌ای که فکر میکنم راجع به آن بحث نشد، این است که شرکتهای اتکایی چه توانمندی‌هایی دارند؟ ضمن اینکه در نرخ و شرایط می‌توانند تأثیرگذار باشند و یا روش‌های نوینی را ایجاد کنند، ولی یکی از قابلیت‌های خیلی مهم شرکت‌هایی اتکایی این است که با آن حمایت‌هایی که از شرکتهای بیمه می‌کنند بازار بیمه را گسترش می‌دهند. منظورم از حمایت این نیست که فقط پوشش‌های اتکایی ارائه‌کنند، بلکه لاین‌ها و رشته‌های جدید بیمه‌ای را ترغیب کنند و با تعیین نرخ و شرایط آن رشته‌ها یا پوشش‌های بیمه بتوانند بازار بیمه را بزرگ کنند. این خیلی موضوع مهمی است که از قابلیت‌های مهم شرکتهای اتکایی است.
در مورد ایجاد شرکت ملی اتکائی نظری دارید؟
صدیق نوحی: ولی در ارتباط با بحث بیمه‌گر اتکایی ملی، چون من به کشورهای زیادی رفتم و با بازارهای بیمه دنیا خیلی در تماس بودم و مدل‌های کاری آنها را می‌شناسم، پیشنهادم این است که یک پژوهش تطبیقی انجام شود. این کار را نهادی که نفعی هم ندارد و بی‌طرف است انجام دهد مثل پژوهشکده بیمه. ببینیم واقعاً بازارهای دیگر چه کرده‌اند، چه اتفاقی افتاده و ما از نو چرخ را نسازیم.
* چه انتظاراتی از نهاد ناظر دارید؟
خوش کیش: انتظار این است که نهاد ناظر فقط نظارت کند و وارد بازار اتکایی نشود. یکی از مهمترین دلایل ایجاد بیمه اتکایی ملی این است که جایگزین بیمه مرکزی شود و این خلأ یک‌دفعه در کشور حس نشود، چون قانون دارد به سمتی میرود که اتکایی بیمه مرکزی به صفر برساند. اصلاً قرار نیست شرکت اتکایی ملی، دولتی باشد، کاملاً جایگزین همان اوراقی است که در بورس می‌خواهیم عرضه کنیم. تبدیل میشود به سهام‌های ریزی که مردم بخرند. چون 100 هزار میلیارد تومان نه در ظرفیت این دولت است، نه اجازه دارد این کار را بکند.
من فکر میکنم بازار اتکایی کشور در حال حاضر ظرفیتهای مغفول بسیاری دارد که باید بالفعل در آید زیرا اگر تحریم‌ها برداشته شود، طبیعتاً درآمد مردم و قدرت کار اقتصادی و عمرانی افزایش پیدا می‌کند، افزایش پس‌انداز ملی، ساخت‌وسازهای کشور، تجارت ایران با دنیا و … باعث میشود تولید بیمه هم افزایش پیدا کند، اتکایی هم گسترش پیدا می‌کند. لذا افزایش سه تا چهار برابر ظرفیت بازار اتکایی کشور قابل پیش‌بینی است.
* چه انتظاراتی از نهاد ناظر دارید؟
بنویدی: به نظر من بیشترین نقشی که نهاد ناظر برای اعتلای اتکایی میتواند انجام دهد، ظرفیت‌سازی است و یا بعبارتی فراهم نمودن یک قرارداد اتکایی مجدد برای بیمه گران اتکایی است. یکی از مشکلات شرکت های جوان اتکایی این است که نمی‌توانیم ریسک ها را به خارج از کشور واگذار و یا قراداد اتکایی مجدد خریداری نمایند. بنابراین بیمه مرکزی اگر بتواند یک قرارداد اتکایی خوب برای بیمه گران اتکایی فراهم کند، بهترین حمایت است. بر اساس اخبار ارتباط تجاری با بازارهای کشور چین در حال گسترش است . چین یکی از بزرگ‌ترین بیمه‌گران اتکایی دنیا را دارد. رابطه کشور ما هم با چین خوب است. تهیه یک قراداد اتکایی جامع از طریق کشور برای پوشش ریسک های فاجعه آمیز و بزرگ میتواند ظرفیت مناسبی برای بازار بیمه اتکایی کشور فراهم نماید البته قرادادی که میتواند صرفاً برای پوشش ریسک های عادی نباشد و حوادث فاجعه آمیز را هم پوشش دهد. به دلیل تحریم ها اگر ما با چین مستقیم صحبت کنیم، چون ریسکهای آمریکا و اروپا را قبول می‌کنند، از ما ریسکی نمی گیرند، ولی اگر دولت‌ها وارد شوند، و بخواهند یک پروتکشن برای بیمه‌گران اتکایی داخل ایران آماده کنند که بیمه مرکزی راهبرش باشد ، امکان پذیر است.
* خانم صدیق نوحی شما نیز انتظارات خود از نهاد ناظر را بگوئید.
صدیق نوحی: از نهاد ناظر انتظار می رود در آئین نامه ها ، مقررات و بخشنامه هایی که صادر می کند شرایط و ویژگی های شرکتهای بیمه اتکایی را بیشتر مورد نظر قرار دهد. و نظرات شان را اخذ احصاء و سپس ابلاغ نماید. از سوی دیگری در پوشش ها و قراردادهای اتکایی که به موسسات بیمه ارائه می کند سیستهای مشابهی را اعمال کند. داشته باشد برای مثال تا الان به عنوان یک شرکت بیمه اتکایی برای قبولی از ریسکهایی که در خارج از کشور هستند. پوشش اتکایی نداریم و بیمه مرکزی اعلام کرده ما برای قبولی از خارج پوشش نمی دهیم .
در حالیکه اگر تحریم نبود مسلماً شرکتهای اتکایی خارجی و بازارهای بین المللی به راحتی این قبیل ریسکها را تحت پوشش قرار می دادند و محوده فعالیت شرکتهای بیمه تخصصی اتکایی گسترش می یافت.